De Academische werkplaats ‘Samen op School’ organiseerde 18 juni 2019 een lab-dag voor, door en met jongeren om hun wensen, knelpunten en behoeften te verzamelen t.a.v. de begeleiding door mentoren, docenten en andere professionals tijdens de (eerste jaren van de) middelbare school periode.

In totaal 16 leerlingen van 3 verschillende scholen kwamen bijeen in de architectuur studio van het KAF in Almere. In de leeftijd van 12 tot 14 jaar (leerjaar 1 t/m 3).

7 leerlingen van SGL uit Lelystad kwamen met hun begeleiders Jantien en Jeltry met de trein. Dat alleen al was een leuk tripje ;-). De 5 leerlingen van het OPDC uit Almere kwamen zelfstandig met de fiets naar KAF. Hun begeleiders Allard en Kim wachtten hen op. De 4 leerlingen van het Ichthus College uit Dronten kwamen met begeleidster Mireille met de (op het laatste moment nog gehuurde) auto. De reis en onderlinge kennismaking was al bijzonder: niet alle leerlingen van dezelfde school kenden elkaar.

Voorzichtig tastten ze de nieuwe omgeving af: wat gaan we hier doen? Wie zijn er nog meer? Ze werden direct op hun gemak gesteld: dat gaat snel als er een broodje kroket als lunch wordt beloofd ;-).

Voor de meeste leerlingen betekenden het dat ze geen toets hoefden te maken vandaag, die mogen ze later inhalen. Maar Sharon Stellaard, gespreksleidster van de dag, bracht ze direct in de realiteit. “Dit is geen speeldagje: jullie leerlingen zijn nodig voor wetenschappelijk onderzoek! Ik ben dankbaar dat jullie hier willen en kunnen zijn.”

De leerlingen maakten kennis met Lego Serious Play® door eerst een toren te bouwen en later hun ideale mentor. Ze vertelden elkaar wat ze hadden gebouwd. Met als resultaat dat de leerlingen allemaal waren geslaagd voor hun eerste opdracht!

De lunch was voorzien om 12:15 uur, maar de leerlingen waren zo voortvarend bezig dat we al om 12 uur konden lunchen!

Na de lunch toonde filmmaker en psychomotorisch therapeut Erik Jumilet (erik@connecting-content.nl) de oogst van de ochtend op film.

Opvallend was de belangrijke rol van ouders voor deze kinderen. In elk model en dus elk verhaal werd de moeder als eerste zichtbaar en genoemd. Maar ook vrienden en de leraar zijn erg belangrijk op de momenten dat de kinderen ergens mee zitten.

Prachtig was dat door het gebruik van lego materiaal de (toch veelal kwetsbare) verhalen verteld konden worden. Pestkoppen werden in de modellen als haaien uitgebeeld. De schildpad werd gebruikt als metafoor voor het schooljaar dat soms zo traag is.

Jantien Gerdes, als onderzoekster aanwezig, benadrukte het belang van deze verhalen voor haar onderzoek. Zij wil graag weten hoe we het zo prettig mogelijk kunnen maken voor jullie op school. “We doen daarin ons best, maar we horen nu van jullie dat dit beter kan. En dat is het uiteindelijke doel van mijn promotie onderzoek en van deze Academische werkplaats. Na vandaag sluit ik me op (met zakken snoep) om nogmaals goed naar al jullie verhalen te luisteren, ze te vergelijken met elkaar en te verwerken in mijn analytisch raamwerk en proefschrift.”

In de volgende en laatste stap gebruikten leerlingen hun fantasie: hoe ziet de gewenste situatie er voor jou uit? “Meer naar buiten, de natuur in, energie eruit kunnen rennen.” en “Die vriend die ik nodig heb wil ik naast me hebben in de klas, het hele jaar door en niet slechts 6 weken“. De lego bood de veiligheid om ‘out of the box’ te denken. En verrassend (of niet): professionals kwamen bijna niet voor in de verhalen. Belangrijk zijn vader en moeder, beste vriend(in)nen en de leraar / mentor. Maar ook conciërges en de tijd buiten de lesuren, bijvoorbeeld op het schoolplein, zijn belangrijk. Hier werd het woord ‘verbondenheid’ vaak genoemd. Het is o zo belangrijk dat er iemand let op de verbinding tussen de leerlingen onderling.

En tada: de ideale school ziet er zo uit:Benieuwd naar het hele verhaal erachter? We hebben tijdens de LAB-dag video-opname(s) gemaakt (met informed consent). Enerzijds voor onderzoeksdoeleinden, anderzijds om de (video)boodschap van de leerlingen ook uit te kunnen dragen. Kom dus naar het aankomende AWTJ Samen op School congres op 9 oktober 2019 waar korte film impressie van de hele dag wordt getoond!

Luister HIER naar een radiofragment, waar Sharon Stellaard vertelt over de LAB-dag.

Achtergrond:

De jongeren in de leeftijd van 12 tot 14 jaar hebben de overstap naar het middelbaar onderwijs (net) gemaakt. Deze belangrijke overstap brengt bij ieder kind extra vragen, onzekerheden, wensen en behoeftes met zich mee. Welk advies geven de leerlingen elkaar en ons als professionals om hen in deze fase van de ontwikkeling die begeleiding te geven die zij zelf denken nodig hebben?

Jongeren deden tijdens de LAB-dag mee aan (wetenschappelijk) onderzoek, maakten kennis met de rol van onderzoeker en vervulden hiermee een belangrijke rol voor andere leerlingen die de komende jaren de overstap naar het Voortgezet Onderwijs zullen maken. En ze maakten plezier!

Door de leerlingen als ‘ervaringsdeskundigen’ te zien, leren wij professionals of wij de juiste dingen doen en of wij deze goed doen of misschien zaken vergeten. De insteek was een collaboratief onderzoeksproces. Binnen collaboratief onderzoek is sprake van co-creatie van nieuwe kennis door het combineren van verschillende soorten kennis en expertise. Dit kan leiden tot een rijker beeld van wat er nodig is in de praktijk. Een dergelijk rijk beeld kan bijdragen aan effectievere interventies. De diverse contextuele kennis van jongeren van verschillende scholen is daarmee onmisbaar binnen de Werkplaats.

Deelnemende (VO) scholen waren:

1. SGL Lelystad
2. Ichthus College Dronten
3. OPDC Almere

Voor meer informatie: mail a.thissen@awtj.nl